„Русија ги хакираше изборите во САД!“, „Шпиони на ЦИА крадат информации од Кремљ!“, „Русија соработува со Викиликс“, „НСА ја шпионира германската канцеларка Ангела Меркел“ …
Ова се само некои од насловите кои изминатите недели и години ги полнеа новинарските страници на светските медиуми.
Војните веќе нема да се водат со тенкови, авиони и ракети, туку зад компјутерските екрани.
Светските сили од памтивек се бореле за доминација, а еден детал како по правило го одлучуваше победникот – технолошката надмоќ. Од катапулти па до моќни компјутерски технологии, најнапредните секогаш биле најмоќни.
Во контекст на сајбер војувањето во центарот на вниманието се САД и Русија. И едни и други вложија милијарди во јакнењето на војската, но најголема опасност им се заканува од најобичен компјутер со интернет конекција.
Остатокот на светот најдобро ја почуствува моќта на американските хакери и технологијата откако е откриено дека НСА има можност да го шпионира секој човек на планетата, а дека една од нив била и германската канцеларка Ангела Меркел.
За разлика од тој случај, за кој постојат докази во вид на извештаи како оние на Џулијан Асанж и Едвард Сноуден, на Русија на товар и се става и саботажа на кампањата на Хилари Клинтон, но без опипливи докази.
САД, кои и сами влијаеја на изборите во други држави, ја осетија таа тактика на сопствената кожа.
Американските медиуми неодамна објавија дека ЦИА подготвува планови за „осветнички напад“ на Русија, каде што цел ќе биде откривањето на компромитирачки податоци за претседателот Владимир Путин, пред се за неговите финансиски манипулации.
Меѓутоа, сајбер војувањето не се состои само од упадите во владините бази на податоци.
На пример, зачестена тактика е и нападот на богатите компании на одредени замји заради слабеење на финансиската моќ и предизвикување на економска нестабилност во државата што е цел на напад.
Само американските компании годишно во просек губат околу 100 милијарди долари поради хакирањата што им се случуваат.
Многу е јасно дека Русите ги хакираа нашите информации за да влијаат на нашата демократија. Тоа е агресивна акција предводена од Русија, Мајк Помпео, шеф на ЦИА
Нападите врз воените комплекси заради кражба на војни тајни едни се од најчестите и најопасните.
Сериозна војна се води и на социјалните мрежи: од војски на интернет ботови кои „штанцаат“ коментари и лажни вести, преплавувајќи го сајбер просторот со лажни вести, до хакирање на приватните налози.
Само Фејсбук дневно се справува со околу 600.000 хакерски напади.
На Русија на товар и се ставасобирање или подметнување на компромитирачки материјал со кој жртвата се уценува или потполно се дискредитира.
Така, на одделни непријатели на Кремљ „од нигде никаде“ во компјутерите им се појавиле фајлови со детска порнографија заради што многу од нив завршија зад решетки.
Од друга страна, Американците користеле понапредни методи. Едвард Сноуден истакна дека секој просечен службеник на НСА може без ваше знаење да ги вклучи камерата и микрофонот на вашиот лаптоп или мобилен телефон и на тој начин да ве шпионира.
За хакирањето на мејловите и социјалните мрежи и да не зборуваме, за хакерите тоа е како од раце на дете да му грабнете колаче.
И покрај несогласувањата, Американсците и Русите мораат да разменуваат информации за борба против тероризмот. Тука политиката мора да се исклучи, Александар Бортњиков, шеф на ФСБ
За прашањето чии хакери се подобри, одговор не постои, затоа што најдобрите хакери никој никогаш не ги открил.
Но, колку тие се опасни, најдобро можеби ги опиша рускиот писател Григориј Свирски:
„Убивање, дискредитација и навреда на луѓе во виртуелниот свет никогаш не е полесно. Се е како во видео игра: не го гледате раскасапеното тело на непријателот, ниту неговиот поглед. Да уништите нечиј живот можно е само со
неколку кликови со глувчето.
Во 2016 година евидентирани се 1.017 малициозни сајбер напади. Од нив 72,1 % се сајбер криминал, 14,2 % се хакирања, 9,2 % се сајбер шпионажа, 4,3 % се сајбер војување и 0,2 % се непознати активности
Кинеска закана
Тоа за што се сложуваат и Американците и Русите, барем според мислењето на нивните сајбер експерти, е дека најголема опасност доаѓа од кинеските хакери, кои станаа многу стручни во кражбите на интелектуалната сопственост, а се специјализираа за напади на индустриските комплекси.
Хакерски фронт
Александер Климбург, истражувач и соработник на Харвард, смета дека владите не ја сфаќаат моќта на новата технологија, иако сајбер просторот денес личи на Европа 1914. Во светот на информатичкото војување Русија и Кина се издвојуваат како најсофистицирани, покажа извештајот „Проценка на светските опасности“ на американската разузнувачка заедница, со тоа што руските хакери се сметаат за најнапредни во програмирањата.